บทความวันนี้ เขียนขึ้นเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 2021 ภายใต้การประกาศล็อคดาวน์อีกครั้งของประเทศไทย
หนึ่งปีผ่านไป หรือเรียกว่าปีกว่าๆ จากการล็อคดาวน์ครั้งที่แล้วเมือเดือนมีนาคม 2020 หลายคนได้เปลี่ยนแปลงชีวิตด้วยการทำงานออนไลน์อย่างเต็มรูปแบบอยู่ที่บ้าน หลายคนยังต้องไปทำงานที่สำนักงาน บริษัท หรือ ที่ทำงานตามปกติ หลายคนไม่เคยได้ทำงานที่บ้านเพราะเป็นงานที่ต้องทำงานด้านการผลิต หรือการขนส่ง และยังคงต้องทำงานข้างนอกอยู่ตลอดเวลา แต่จากการล็อคดาวน์ ทำให้เราได้เรียนรู้การทำงานแบบใหม่ที่เป็นการทำงานที่เรียกว่า Work form Home จนกลายเป็น Work at Home ไปแล้ว เปลี่ยนบ้านให้กลายเป็นสำนักงาน หลายคนก็สามารถปรับตัวได้ หลายคนกลับฉวยโอกาสในการทำงานไปใช้เรื่องส่วนตัว หลายคนถูกลดเงินเดือนค่าจ้าง หรือรายได้ลง ซึ่งเป็นเรื่องราวที่แตกต่างกันไปในแต่ละคน
บทความนี้มาเรียบเรียงคนที่ต้องทำงาน WFH แบบเต็มรูปแบบ แล้วต้องการักษาคุณภาพ ผลงานเอาไว้ให้อยู่เท่าเดิมหรือเพิ่มขึ้นกว่าเดิมว่าต้องคิด เตรียมตัว และปรับตัวอย่างไรบ้างทั้งในมุมมองของผู้ทำงานที่ต้องทำงานเท่านั้นเพื่อทำงานให้มีประสิทธิผลมากขึ้น
1. ปรับความเข้าใจ
สิ่งแรกของการ WFH ว่า เราไม่สามารถทำงานเหมือนเดิมได้ ดังนั้นกระบวนการในการทำงานต่างๆ จะต้องเปลี่ยนแปลงไปด้วย ในการทำงานแบบปกตินั้น การที่งานด้วยกันให้ออฟฟิซ จะช่วยให้การประสานงานหรือการแลกเปลี่ยนข้อมูลเป็นไปโดยง่าย ที่การพูดคุย การประชุม การสื่อสารต่างๆ การส่งเอกสาร การส่งงานต่อกัน แต่พอมา WFH คือการทำงานที่ต้องพึ่งพาตัวเองมากขึ้น ทำงานด้วยตัวเองมากขึ้น พูดคุยได้น้อยลง แม้ว่าจะมีการใช้เทคโนโลยี ก็ยังไม่สามารถทดแทนการสื่อสารแบบซึ่งหน้าได้อย่างสมบูรณ์ จุดนี้เป็นจุดเริ่มต้นที่จะทำให้การทำงานเริ่มรู้สึกว่ายากขึ้น
2. ปรับการสื่อสาร
จากประเด็นข้อแรกทำให้เราเองมีข้อจำกัดในการสื่อสาร แม้ว่าจะมีระบบการประชุมออนไลน์ แต่ถ้าหากเรานับดีๆ จำนวนประโยค การถ่ายทอดประโยคต่างๆ ยังมีข้อจำกัดอยู่มากในเทคโนโลยีปัจจุบัน ดังนั้น เราต้องเรียนรู้ในการสื่อสารอย่างเป็นระบบ สื่อสารให้น้อยลงแต่มีประสิทธิภาพให้มากขึ้น เพราะโอากสในการสื่อสารมีน้อยลงมากๆ ดัวนั้น เมื่อมีการสื่อสาร เราต้องเข้าประเด็น ไม่อ้อมให้เสียเวลา และมีรายละเอียดครบถ้วน
3. ออกแบบข้อมูลให้พร้อมในการใช้งาน
ข้อมูลต่างๆ ที่ต้องใช้ในการทำงาน หลายๆ องค์กร ยังเป็นข้อมูลที่อยู่ในรูปของกระดาษ ทำให้เวลาทำงานต้องกลับไปดูกระดาษ หรือบางครั้งแม้ว่าจะเป็นการสแกนไฟล์แล้ว แต่ว่า ก็ยังเป็นเหมือนกับการดูกระดาษผ่านหน้าจอ การออกแบบข้อมูลนั้น จะต้องทำให้อยู่ในรูปของดิจิตัล ที่สามารถเอาข้อมูลนั้นไปใช้งาน สรุป เปลี่ยนแปลง วิเคราะห์ ต่อได้โดยง่าย ที่เรียนกว่าเปลี่ยนจาก Data เป็น Information ถ้ายังไม่เข้าใจ นั้นหมายความว่า เราเองต้องเรียนรู้การสร้างข้อมูลแบบดิจิตัล และพร้อมที่จะสร้าง พร้อมใช้ พร้อมพัฒนาตัวเองในด้านจัดการข้อมูลในลักษณะดิจิตัลมากขึ้น นอกจากนั้น ข้อมูลที่เป็นดิจิตัล ยังต้องเรียนรู้ในการจัดข้อมูลให้อยู่ในกลุ่ม หมวดหมู่ที่สามารถใช้งานได้ง่ายอีกด้วย เปรียบได้กับว่า เราต้องเป็นคนที่จัดตู้เอกสารเอง มีการจัดการแบบบรรณารักษ์ ในคอมพิวเตอร์ของเราเอง ให้ทำงานได้ง่ายขึ้น
4. เรียนรู้การใช้โปรแกรมและแอพคอมพิวเตอร์
การใช้งานนี้ ไม่ใช่เคยเกิดและใช้เป็นเท่านั้น แต่ต้องเรียนรู้การใช้คุณลักษณะต่างๆ ที่มีการเข้ากันได้ระหว่างแอพด้วย เพราะการทำงานเริ่มมีความซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ เราเอง ก็ไม่สามารถที่จะพึ่งพาแอพใดแอพหนึ่งได้ เราก็ต้องใช้แอพหลายๆ แอพเข้าด้วยกัน อย่างเช่นในการสื่อสารระหว่างคน เราใช้แอพแชตได้ การประชุม เราจะใช้ 2 แอพ ในเวลาเดียวกัน หรือ มี Cloud Drive เพื่อช่วยในการส่งข้อมูล การแก้ไขข้อมูล ร่วมกัน นั่นจะต้องอาศัยทักษะการเรียนรู้ การคิด การสังเกตุ และจดจำให้มากขึ้น ซึ่งเรื่องนี้ ต้องใช้เวลาในการอธิบายอีกพอสมควร
5. จัดการเวลาและจัดการกายา
เนื่องจากบ้านไม่ได้ถูกออกแบบมาให้เป็นที่ทำงาน ดังนั้น โดยธรรมชาติของบ้าน จึงไม่ได้มีฟังชั่นให้พร้อมสำหรับการทำงาน และบ้านให้ความรู้สึกว่าพักผ่อน ดังนั้น การจัดการเวลาในการทำงานแบบ WFH จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะ เราต้องตั้งเป้าหมายในการทำงานเอาไว้อย่างเคร่งครัด และสามารถส่งงานได้ตามกำหนด เนื่องจากคนอื่นที่เราต้องทำงานด้วย เค้ารองานจากเราอยู่ โดยที่เขาไม่รู้เลยว่า เราทำงานไปถึงไหน นื่องจากอยู่กันคนละที่ เราต้องสื่อสารกับทีมให้ชัดเจนว่า อะไรเป็นงานสำคัญเร่งด่วน หรือเป็นงานไม่สำคัญไม่เร่งด่วน เพื่อจัดความสำคัญ ในการทำงาน นอกจากนั้น เราต้องจัดการสิ่งที่อยู่รอบตัวของเราให้รูว่านี่คือเวลาทำงาน หรือเวลาพักผ่อนส่วนตัว เราต้องจัดการเรื่องนี้ให้เด็ดขาดออกจากกัน เพราะว่า หากเราเอาเรื่องส่วนตัวมาปนกับเรื่องงาน การทำงานแบบ WFH จะขาดประสิทธิภาพอย่างรุนแรง วิธีการหนึ่งที่เราช่วยให้การจัดการกายาได้ คือเราแต่งตัวเหมือนไปทำงาน และเราก็จัดการมุมทำงานเอาไว้ในบ้าน เหมือนเราเดินทางไปทำงาน แต่ที่ทำงานนั้นอยู่ในบ้านของตัวเอง ทำให้เรารู้สึกว่า การพักผ่อนในวันหยุด กับวันทำงานมีความแตกต่างกัน สมองจะเกิดการเรียนรู้ว่า ตอนนี้คือเวลาทำงาน หรือเราอาจจะตั้งนาฬิกาเอาไว้เหมือนกับเวลาเข้างานกับเวลาเลิกงานก็ช่วยได้
6. แบ่งเวลาเป็น 3 ส่วน
การแบ่งเวลาเป็น 3 ส่วนจะช่วยให้เรามีตารางการทำงานที่ชัดเจนมากขึ้น ส่วนแรกคือส่วนการทำงาน เรารู้ว่าเราต้องทำงานอย่างไร เวลาไหน และต้องทำอะไรให้เสร็จ เวลาส่วนที่ 2 คือเวลาส่วนตัว เราสามารถใช้กับครอบครัวได้อย่างเต็มที่ เป็นช่วงที่เราไม่ต้องยุ่งกับงาน แยกออกจากกันอย่างเด็ดขาด และเวลาส่วนที่ 3 คือเวลาในการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง ปกติในการทำงาน เราจะเกิดการเรียนรู้จากการทำงานร่วมกับคนอื่น ทำให้เกิดการถ่ายทอดความรู้ความคิด เป็นควารู้ใหม่จากทำงาน แต่เนื่องจาก WFH เราแทบจะไม่ได้เจอคนที่ต้องทำงานร่วมกัน และการประสานงานกับคนที่เราไม่เห็นหน้า ก็มีความยากกว่าในการเห็นหน้า เราจึงต้องเอาเวลาส่วนหนึ่งในการเรียนรู้กับตัวเองด้วย ทำให้เราสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นด้วย เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญ เพราะในการเกิดการแพร่ระยาดของ COVID เราพบว่าที่เรื่องราวต่างๆ เปลี่ยนแปลงไปเร็วมาก เทคโนโลยีก็เกิดขึ้นเร็วมาก เราเองต้องตามให้ทัน และสามารถนำไปใช้กับการทำงานได้ โดยเฉพาะการปรับปรุงฟังก์ชั่นในการทำงานใหม่ๆ ของแอพที่เราต้องใช้งาน
7. ออกกำลังกายด้วย
การ WFH เป็นเรื่องที่ทำให้เรามีการเคลื่อนไหวร่างกายน้อยลงมากๆ ดังนั้น เราเองต้องรู้จักการรักษาร่างกายของเราเอง ด้วยการออกกำลังกายในแบบที่เป็นตัวเรา จะหนัก เบา นาน สั้นอย่างไรก็แล้วแต่ เพื่อป้องกันความเสียหายของร่างกายจากการทำงาน นอกจากนั้น เราเองต้องการการเคลื่อนไหวร่างกาย เพราะว่า ทำให้สมองของเราสามารถทำงานได้ดีมากยิ่งขึ้น
ทั้งหมดนี้เป็นสิ่งที่เรียนรู้ได้ว่า เมื่อ WFH เราจะทำอย่างไรให้การทำงานมีผลงานออกมาได้มากขึ้น
