ในเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด สิ่งที่เริ่มทำงานทันทีในตัวมนุษย์การเอาตัวรอด และสิ่งที่จะหยุดทำงานทันทีคือสติ ไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งในในองค์กร ก็มีโอกาสขาดสติกันได้ทุกคน ดังนั้น เมื่อมีเหตุการณ์ตื่นตระหนก ที่จะเกิดขึ้นในใจของทุกคนคือคำถาม ว่าเราต้องทำอะไร มันคืออะไร เอายังไงต่อไป
ผู้นำหลายคน ออกมาประกาศว่า ให้ทุกคนอยู่เฉยๆ อยู่ในความสงบ แต่กลับมาคนจำนวนมากไม่ยอมอยู่ในความสงบ ยิ่งเป็นผู้นำที่ไม่เด็ดขาดด้วยแล้ว ผู้จะเชื่อถือน้อยลง ในสภาวะตื่นตระหนก ต้องเข้าใจว่า ผู้คนต้องการความชัดเจนในชีวิต และทางออกในการดำเนินชีวิต
ดังนั้น ผู้นำที่ต้องเป็นผู้ควบคุมสถานการณ์ในช่วงสภาวะการณ์ตื่นตระหนก สิ่งที่ต้องมีและการแสดงออกต้องทำต่อไปนี้
1. สติ ผู้นำต้องตั้งสติให้มั่นๆ แยกแยะให้ออกระหว่างอารมณ์และข้อเท็จจริงออกจากกัน เพราะโดยส่วนใหญ่ของมนุาย์จะเอาอารมณ์เข้ามาปนในการคิด เนื่องจากเป็นเครื่องมือในในการเอาตัวรอดในทุกเรื่อง ซึ่งไม่ได้ใช้ได้เสมอไป โดยเฉพาะในยามที่มีความซับซ้อนของเหตุการณ์สูงๆ
2. ประเมินต่อสัญญาณอันตรายต่างๆ ที่ขนาดแรง และขนาดอ่อน เนื่องจาก สถาณะการณ์ตื่นตระหนก จะมีเหตุการณ์เกิดตามมาอีกมากมาย ต้องสร้างลำดับของเหตุการณ์ให้ได้ว่า จะเกิดอะไรขึ้น และเรียบเลียงว่าอะไรสำคัญที่สุดในการเลือกรับมือ
3. ใส่ทัศนคติเชิงบวกในการคิดประมวลผลบนพื้นฐานของความเป็นจริง เนื่องจากโดยธรรมชาติของมนุษย์ จะแสดงออกในเชิงลบอยู่แล้ว ให้ทำการสร้างแนวความคิดเชิงบวกลงไปด้วยเพื่อให้เหตุการณ์ไม่เลวร้ายกว่าที่เป็นอยู่บนความเป็นจริง
4. บอกข้อมูลที่เป็นความจริง ในเรื่องของสถาการณ์ และจุดแข็ง จุดอ่อนขององค์กร เพื่อให้ทุกคนตระหวักว่า หากกระทำอะไรที่ไร้ทิศทาง อาจจะเป็นการตอกย้ำจุดอ่อนขององค์กรได้ง่าย และยิ่งทำให้สถายการณืเลวร้ายลงไปได้มากกว่าเดิมอีก
5. สร้างทางเลือกในการตัดสินใจเป็นชุดๆ และมีการคาดการณืถึงผลกระทบที่เกิดล่วงหน้า โดยแต่ละทางเลือกต้องมีการคิดอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่ต้นจนจบ พร้อมทั้งบอกเหตุผลของแต่ละทางเลือกเอาไว้
6. รับฟังทางเลือกและแนวทางจากทุกคน ไม่มีต้องห่วงว่าเสียคะแนนหรือเสียหน้า เพราะคนตัดสินใจคนสุดท้ายจะเป็นผู้นำ ดังนั้น ผลงานจะเป็นของผู้ตัดสินใจอยู่แล้ว
7. ทำการตัดสินใจเลือกทางเลือกในแต่ละด้าน และประกาศแบบรวมศูนย์ พร้อมทั้งมีทางออกสำหรับทุกคน หรือทุกหน่วยงาน ที่มีความครอบคลุมในทุกๆ ด้าน ไม่ใช่การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่เป็นการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ
8. รับฟัง และมีคำตอบให้กับทุกคนที่ได้รับผลกระทบ อย่างมีเหตุผล พร้อมทั้ง ให้แสดงการเสียสละต่อทีมงานเป็นคนแรก เพื่อให้ทุกคนได้เสียสละตามในสภาวะการณืตื่นตระหนก
9. มีความเด็ดขาด มีลำดับ เป็นขั้นตอน พร้อมทั้งมีบทลงโทษผู้ที่ฝ่าฝืนจนสร้างปัญหาที่ตามมาให้ใหญ่ขึ้น
10. อยู่เคียงข้ามทีมงานอย่างสม่ำเสมอ ไม่ทอดทิ้งไปไหน
ทั้ง 10 ข้อนี้ เป็นเรื่องที่ต้องใช้ความรวดเร็วในการตัดสินสจและปฏิบัติ เพราะสถาวะการณืตื่นตระหนก จเป็นเหตุการณ์ที่มาแบบปัจจุบันทันด่วน ไม่สามารถรอช้าได้
